Opony całoroczne to produkt łączący w sobie zalety zarówno opony zimowej jak i letniej. Niestety prawdą jest, że decydując się na zakup opon wielosezonowych decydujemy się na pewnego rodzaju kompromis. Na czym ten kompromis polega zaprezentujemy Państwu w niniejszym artykule.
Punktem wyjścia do naszych rozważań niech będzie analiza czym w zasadzie różni się opona letnia od zimowej i jak w tym wszystkim odnaleźć oponę całoroczną. Analizując konstrukcję bieżnika oraz materiały z jakich opony są produkowane zauważamy, że opony zimowe posiadają tzw. ”lamele”, które otwierając się w warunkach zimowych „chwytają” podłoże zapewniając przyczepność pojazdu. W celu skutecznej realizacji tego zadania konieczne jest nie tylko posiadanie przez oponę zimową wspomnianych „lameli” ale także ich wysoka elastyczność, która jest możliwa dzięki zastosowaniu do produkcji opony zimowej miękkiej mieszanki, odpornej na obniżającą się temperaturę powietrza. Opona zimowa musi zachować elastyczność przy obniżającej się temperaturze, co gwarantuje jej skuteczność również w trudnych warunkach zimowych.
Tutaj docieramy do jeszcze jednego istotnego z punktu widzenia klientów- wskaźnika poziomu emisji hałasu opon. Opony zimowe są elastyczne, wyposażone w „lamele” i „chwytają” podłoże w celu zapewnienia przyczepności, a zatem muszą emitować hałas ponieważ generują opory toczenia i taka jest ich funkcja. Są zatem najgłośniejszym rodzajem opon dostępnych na rynku. Opony letnie w odróżnieniu od opon zimowych nie posiadają „lameli”, które otwierają się zapewniając przyczepność w warunkach zimowych, a ich projektowanie opiera się na próbie stworzenia opony zdolnej do odprowadzania dużych ilości wody przy dużych prędkościach, zapewnia krótkiej drogi hamowania, niskiej emisji hałasu oraz wysokiej kultury pracy. Jak widać podstawowe cele opony zimowej i letniej są zupełnie inne i wymagają zastosowania odmiennych rozwiązań. Producenci opon letnich stosują zatem najczęściej liniowy (symetryczny lub asymetryczny) układ bieżnika podczas gdy w oponach zimowych są to najczęściej układy kierunkowe. Rzeźba liniowa daje większe możliwości odprowadzania jednorazowo dużych ilości wody, zabezpieczenia przed zjawiskiem aquaplaningu oraz ograniczenia emisji hałasu. Do realizacji tych zadań stosuje się mieszankę o niższym stopniu elastyczności niż w przypadku opon zimowych. Analizując wysokość bieżnika opon letnich zauważamy że jest to zwykle 6-7mm bieżnika w oponie nowej, natomiast w oponie zimowej wskaźnik ten wynosi 7,5-8,5mm co również przekłada się na wyższą elastyczność opony zimowej.
W tym miejscu dochodzimy do rozwiązania pośredniego czyli opony całorocznej. Opony całoroczne cechują się konstrukcją podobną do opony zimowej i często mówimy, że opona całoroczna to w zasadzie odmiana opony zimowej. Mówimy tak dlatego, że istnieje wiele podobieństw między tymi rodzajami ogumienia. Po pierwsze opona całoroczna podobnie jak jej zimowy odpowiednik musi posiadać „lamele” zapewniające przyczepność w warunkach zimowych, a elastyczność mieszanki zastosowanej do jej wykonania musi zapewniać efektywną pracę opony w warunkach najtrudniejszych. Tutaj nasze doświadczenie jest takie, że ilość lameli opony całorocznej jest z reguły mniejsza niż w oponie zimowej. Powoduje to mniejszą skuteczność w warunkach zimowych ale jednocześnie pozwala ograniczyć emisję hałasu opony całorocznej w warunkach letnich oraz lepsze reakcje na zjawisko aquaplaningu. Drugi ważny aspekt to elastyczność mieszanki, która w oponie całorocznej podobnie jak w oponie zimowej musi być dosyć wysoka, co z kolei powoduje że opona całoroczna zdecydowanie szybciej zużywa się w warunkach letnich przy wysokich temperaturach i prędkościach. Klienci dużo podróżujący w warunkach autostradowych latem z pewnością zauważą, że w związku z uniwersalnymi właściwościami opony całorocznej emituje ona zdecydowanie więcej hałasu niż opona letnia co bezpośrednio wynika ze wspomnianych właściwości opon całorocznych oraz ich podobieństwa do opon zimowych. Opony całoroczne posiadają z reguły około 7,5mm bieżnika, natomiast są producenci oferujący jedynie 6,5mm bieżnika. W tym miejscu dochodzimy do bardzo ważnego elementu naszej analizy – żywotności opon. Zakłada się że 1mm bieżnika opony wystarcza na około 10000km jazdy. Skuteczność opony stosowanej zimą jest zapewniona przy wysokości bieżnika nie mniejszej niż 4mm. Z naszych obserwacji, w oparciu o właściwości opon każdego rodzaju zauważamy, że na nowej oponie całorocznej z bieżnikiem 7,5mm pokonamy bezpiecznie około 35000km, natomiast na oponie zimowej z taką samą wysokością bieżnika (7,5mm) użytkowanej w warunkach zimowych o około 15000km więcej, a więc około 50000km. Na oponie letniej użytkowanej w warunkach letnich pokonamy również odległość ok. 50000km ponieważ opony mimo niższej początkowej wysokości bieżnika (6-7mm) użytkujemy dłużej niż do zalecanej dla dla opony zimowej i całorocznej wysokości 4mm bieżnika. Dzieje się tak dlatego, że opona zimowa w warunkach wysokiej temperatury letniej jest zastępowana oponą letnią o bardziej odpowiedniej dla takich warunków mieszance i konstrukcji bieżnika, natomiast opona całoroczna w okresie letnim zużywa się około dwukrotnie szybciej niż opona letnia.
W tym miejscu dochodzimy do bardzo ważnego aspektu naszego tematu przewodniego, a więc serwisu. Wielu użytkowników decyduje się na zakup opon całorocznych w celu uniknięcia kolejek na sezonową wymianę ogumienia oraz z powodu chęci zaoszczędzenia na kosztach samej usługi. Bardzo ważne jest aby decydując się na zakup opon całorocznych nie zapominać o ich serwisie, który jest także konieczny. W zależności od intensywności użytkowania opony całoroczne należy raz w roku lub raz na półrocze sprawdzić w serwisie. Kontroli podlega wówczas zużycie bieżnika, wyważenie koła, konieczność ewentualnej relokacji kół na pojeździe, kontrola ciśnienia (tutaj należy ją wykonywać częściej niż tylko przy okazji serwisu). Jest to niezwykle istotne ponieważ wielu kierowców zakłada opony całoroczne i zapomina o temacie ogumienia w swoim samochodzie. Czas płynie szybko, kilometry uciekają, a bieżnik opony całorocznej „ucieka” i to szybciej niż bieżnik opony sezonowej szczególnie w bardzo ciepłych miesiącach letnich. W efekcie powyższego często dochodzi do sytuacji gdy pojawia się pierwszy przymrozek, a na naszym pojeździe znajdują się mocno zużyte opony całoroczne nie zapewniające przyczepności w warunkach zimowych. To już tylko krok do nieszczęścia. Pamiętajmy także o tym, że prawdziwa opona całoroczna posiada taki sam znak homologacyjny jak opona zimowa czyli symbol 3PMSF (śnieżynka na tle trzech szczytów górskich). Oznaczenie M+S to tylko deklaracja producenta, że opona została przetestowana w warunkach zimowych, natomiast nie jest to potwierdzenie skuteczności opony w tych właśnie warunkach. Należy zatem unikać stosowania opon posiadających wyłącznie oznaczenie M+S i nieposiadających znaku homologacyjnego 3PMSF jako opon całorocznych.